ดูดู๊ดูโควิดทำกับร่างกาย : จากผมร่วงสู่อ้วนขึ้น
ในปีที่กำลังจะผ่านไปนี้ การระบาดของเชื้อไวรัสโควิด 19 สายพันธุ์ต่าง ๆ ทำให้เรามีวิถีชีวิตที่ไม่ปกติ และในช่วงเวลานี้มีผลกระทบด้านสุขภาพอย่างน่าประหลาดใจ แม้แต่กับผู้ที่ไม่ติดโคโรนาไวรัส ตัวอย่างเช่น เมื่อเร็ว ๆ นี้ปรากฏว่ายุคโควิดทำให้เกิด เหตุการณ์ผมร่วง ซึ่งเป็นการสำแดงที่ชัดเจนของความเครียดที่ทุกคนมีอยู่ภายใน เวลาที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนจารึกอะไรไว้บนร่างกายของเราอีกไหม?

- เส้นผม
เมื่อสถาบัน Trichologists แห่งสหราชอาณาจักร (IoT) ซึ่งเป็นสมาคมวิชาชีพสำหรับผู้ที่รักษาความผิดปกติของเส้นผมและหนังศีรษะ ได้ทำการสำรวจสมาชิกของสถาบันในช่วงซัมเมอร์นี้ พวกเขาพบว่า 79% ได้เห็นกรณี “ผมร่วงหลังโควิด” ในคลินิกของพวกเขา Eva Proudman ที่ปรึกษาด้านต่อมไร้ท่อและประธานของ IoT กล่าวถึงอุณหภูมิที่สูงและการสูญเสียความอยากอาหารซึ่งเป็นเรื่องปกติของการมีไวรัส “ปัจจัยทั้งสองนี้สะท้อนให้เห็นในเส้นผม โดยปกติระหว่าง 4-6 สัปดาห์หลังจากที่ไวรัสเริ่มหาย และผมจะเริ่มร่วงมากขึ้น”
แต่ความเครียดทางจิตใจเพียงอย่างเดียวก็สามารถนำไปสู่การหลุดร่วงของเส้นผมได้ Richard Spencer (ผู้เชี่ยวชาญด้านผม) กล่าวว่าสาเหตุอื่นๆ ของผมที่หลุดร่วงอาจเป็น “ความวิตกกังวลในการติดไวรัสและไม่รู้ว่าคนๆ หนึ่งจะทนทุกข์ทรมานจากโรคนี้ได้มากเพียงใด รวมถึงความเครียดจากการล็อคดาวน์” ในขณะที่ Proudman เคยเห็นกรณีนี้ในผู้ชายและผู้หญิง แต่ผู้หญิงก็อาจสังเกตเห็นได้ชัดเจนกว่า “เนื่องจากพวกเขามักจะไว้ผมยาวกว่าผู้ชาย และคุณจะเห็นได้ว่ามีผมจำนวนมากหลุดออกมาตอนอาบน้ำหรือหวีผม”
ผมร่วงที่เกิดจากโรคระบาดมักเป็นภาวะที่เรียกว่า telogen effluvium “การหยุดชะงักของวงจรการเจริญเติบโตและการหลุดร่วงตามปกติของเส้นผม ทำให้มีผมน้อยลงในช่วงการเจริญเติบโต และร่วงมากขึ้นในช่วงพัก” Proudman
แต่ข่าวดีก็คือ ไม่ว่าการสูญเสียนั้นเกิดจากความเครียดทางร่างกายหรือทางอารมณ์ “ผมส่วนใหญ่ก็สามารถฟื้นตัวได้ทั้งหมด” ในบางกรณี Proudman กล่าวเสริมว่า “ร่างกายจะฟื้นตัวจากการหยุดชะงักนี้เอง ในกรณีอื่นๆ เราอาจจำเป็นต้องช่วยในเรื่องการเปลี่ยนแปลงของอาหาร อาหารเสริมหรือทรีทเมนต์ผมโดยเฉพาะ”
- ดวงตา
ตาแห้ง เพราะอยู่หน้าจอนานมาก โควิด 19 ทำให้เราต้องเปลี่ยนมามีวิถีชีวิตแบบดิจิตอล นั่งจ้องคอมจนทำให้ตาพร่า เจ็บ และเบลอ จะไม่โทษสิ่งนี้กับความร้ายกาจที่เกิดขึ้นบนหน้าจอ อย่าง แสงสีฟ้า สายตาสั้นในวัยเด็ก
แต่แว่นกันแสงสีฟ้าไม่น่าจะแก้ปัญหาได้ ไม่มีหลักฐานว่าหน้าจอทำร้ายดวงตา สายตาสั้นอาจเกิดจากการโฟกัสสิ่งที่อยู่ใกล้ใบหน้าอย่างต่อเนื่อง (แต่เด็ก ๆ มักจะทำแบบนี้กับหน้าจอมากกว่า หนังสือ) และไม่ใช่แสงสะท้อนจากหน้าจอที่ทำให้ตาแห้ง เป็นเรื่องปกติที่เราจะกะพริบตาถี่น้อยลงประมาณ 5 เท่าเมื่อทำงานหน้าจอ)
- ฟัน
จากข้อมูลของ British Dental Association (BDA) มาตรการด้านความปลอดภัยทำให้มีการนัดหมายมากกว่า 35 ล้านครั้งทั่วประเทศอังกฤษตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา จนกระทั่งเกิดโควิด ฟันผุเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด
Mick Armstrong เป็นประธานคณะกรรมการด้านสุขภาพและวิทยาศาสตร์ของ BDA เขากล่าวว่า “มีผู้ป่วยที่จำเป็นต้องมีการบำบัดคลองรากฟันเพิ่มขึ้น” และถ้าเขาเห็นเมื่อหกเดือนก่อน มันอาจจะกอบกู้ได้ เขากล่าวว่ามีวิกฤตในการเข้าถึงบริการทันตกรรม และนี่คือหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่ได้รับความรุนแรงจากโควิด
อีกทั้งในช่วงการระบาดใหญ่นี้สามารถนำไปสู่ความผิดปกติชั่วคราวซึ่งมากกว่า 60% ของทันตแพทย์ยังเห็นการเพิ่มขึ้นของอาการต่างๆ ได้แก่ การปวดกรามและปวดศีรษะรอบ ๆ ขมับ มีความคล้ายคลึงกัน ฟันผุและฟันบิ่นขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากการกรอฟัน
แต่ผู้ที่ฟันไม่ผุอย่างเงียบ ๆ เกินกว่าจะซ่อมอาจต้องบดให้เป็นเหล็กแทนโดยไม่ได้ตั้งใจ เมื่อ American Dental Association สำรวจสมาชิกในเดือนกุมภาพันธ์ พบว่า 71% ของทันตแพทย์เกือบ 2,300 คนทั่วประเทศรายงานว่าการนอนกัดฟันเพิ่มขึ้น – การนอนกัดฟันและการกัดฟัน – ในผู้ป่วยของพวกเขาในช่วงการระบาดใหญ่ นี้สามารถนำไปสู่ความผิดปกติชั่วคราวซึ่งมากกว่า 60% ของทันตแพทย์ยังเห็นการเพิ่มขึ้นด้วยอาการต่างๆ ได้แก่ กรามและปวดและปวดศีรษะรอบ ๆ ขมับ มีความคล้ายคลึงกัน ฟันผุและฟันบิ่นขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากการบด(กัดฟัน)อย่างรุนแรง
- หัวใจ
Sonya Babu-Narayan รองผู้อำนวยการด้านการแพทย์ของ British Heart Foundation พบว่าภาวะหัวใจเรื้อรังเพิ่มขึ้นในช่วงที่มีการระบาดใหญ่ สำหรับบางคน การรับประทานอาหารและการออกกำลังกายได้อาจเป็นปัญหา และความช่วยเหลือทางการแพทย์ “ที่ล่าช้าแต่ละครั้งทำให้เกิดผลกระทบจาก snowball effect ทำให้ชีวิตตกอยู่ในความเสี่ยง ไม่ว่าจะเป็นกระบวนการที่ต้องยกเลิกนัด การไม่นัด และรายการรอที่เพิ่มจำนวนขึ้นมีแนวโน้มทำให้มีผู้เสียชีวิตจากอาการหัวใจวายและโรคหลอดเลือดสมอง ในช่วงการระบาดใหญ่หลายพันคนแล้ว” ซึ่งเป็นสิ่งที่เราคาดไม่ถึงกันเลย
- กระเพาะอาหาร
Philip Smith ที่ปรึกษาด้านระบบทางเดินอาหารที่โรงพยาบาล Royal Liverpool และผู้ดูแลผลประโยชน์ของ Guts UK ได้สังเกตเห็นว่าอาการลำไส้แปรปรวน (IBS) กำเริบบ่อยขึ้น “เราได้เห็นความผิดปกติที่เพิ่มขึ้นซึ่งสามารถเชื่อมโยงกับความเครียดและความวิตกกังวลได้ เช่น เป็น IBS เพราะสมองและลำไส้มีปฏิสัมพันธ์อย่างใกล้ชิด” เขากล่าว
“ผู้คนไม่ต้องการพูดคุยเกี่ยวกับลมและท้องร่วงมันจึงเงื่อนไขมากมายที่ต้องดูแล” การล็อกดาวน์ทำให้มีการขอความช่วยเหลือมากขึ้น เช่นโรค Crohn, โรคลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลและโรคลำไส้อักเสบ และเมื่อถึงเวลาที่ผู้คนได้รับการวินิจฉัยและรักษาจริง ๆ โรคของพวกเขาก็จะรุนแรงมากขึ้นกว่าที่ควรจะเกิดขึ้นในสถานการณ์ปกติ เรา อาจจะรักษามันได้ทันเมื่ออยู่ในระดับปานกลางมากกว่ารุนแรง”
ตับ
การเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลกับอาการที่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ลดลง ในช่วงหลายปีก่อนเกิดการระบาดใหญ่ แต่เนื่องจากโควิด ผู้ป่วย “ได้พุ่งสูงขึ้นอย่างมหาศาล ผู้ป่วยอาจมาด้วยโรคตับอักเสบจากแอลกอฮอล์และโรคดีซ่าน โดยอาจมีอาการน้ำหนักลด หรือมีอาการตัวสั่น เหงื่อออก กระสับกระส่าย หรืออาจมีเลือดออกในทางเดินอาหารเพราะเมื่อคุณเป็นโรคตับแข็ง หลอดเลือดก็จะพองขึ้นในลำไส้” ไม่ใช่ว่าทุกคนจะดื่มมากขึ้น อันที่จริง หนึ่งในสามของทั้งหมด สำรวจโดยองค์กรการกุศล Alcohol Change UK ในปี 2020 กล่าวว่าพวกเขาได้หยุดหรือลดการดื่มลงแล้ว อย่างไรก็ตาม หนึ่งในห้าซึ่งเป็นผู้ใหญ่ประมาณ 8.6 ล้านคนดื่มมากขึ้น
- ผิวหนัง
Emma Craythorne แพทย์ผิวหนังที่ปรึกษาที่โรงพยาบาล Guy’s และ St Thomas ในลอนดอนกล่าวว่าสภาพผิวอักเสบเช่น rosacea กลาก และโรคสะเก็ดเงินเลวร้ายลงในช่วงเวลาที่ตึงเครียดนี้ เนื่องจากความเครียดลุกเป็นไฟ และการล้างมือบ่อยๆก็สามารถกระทบผิวได้ แผนกของเครย์ธอร์นตั้งคลินิกให้เจ้าหน้าที่ในโรงพยาบาลเพราะอย่างที่เธอบอกหมอต้องล้างมือวันละประมาณ 100 ครั้ง “เมื่อคุณล้างมือให้ ชั้นผิวหนังจะเริ่มสูญเสียน้ำ และหากผิวของคุณไม่ได้รับความชุ่มชื้นหลังจากนั้น หรือใช้เจลทำความสะอาดมือที่เติมมอยเจอร์ไรเซอร์ เช่น กลีเซอรีน อาจทำให้แห้งอย่างต่อเนื่อง เช่น เกิดรอยแตกใน ผิวหนัง แล้วแบคทีเรียก่อโรคก็จะเข้าไปและทำให้เกิดการอักเสบได้
คำว่า “maskne” หมายถึงปัญหาผิวเนื่องจากการสวมหน้ากาก Craythorne ไม่ได้มองว่านี่เป็นปัญหาใหญ่ เธอกล่าวว่า บางคนอาจผิวหนังอักเสบได้เพราะปราการของผิวหนังทำงานได้ไม่ดีนัก และเกิดตุ่มเล็กๆ รอบปากที่อาจคันได้ และคนมักสับสนว่าเป็นสิว” การสวมหน้ากากจะเปลี่ยนสภาพแวดล้อมในบริเวณนั้น ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการดังกล่าว Craythorne สงสัยว่าอาการดังกล่าวอาจอยู่ที่กรดในผลิตภัณฑ์ ที่ไม่ได้ตรวจสอบหรือดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ
- เท้า
ตามที่ Emma McConnachie โฆษกหญิงของ Royal College of Podiatry กล่าวว่า “ เราได้เห็นเส้นเอ็นและประเภทของอาการปวดส้นเท้ามากขึ้น เช่น plantar fasciitis” สมมุติฐานประการหนึ่งอาจเป็นได้ว่าในขณะที่เราทำงานจากที่บ้าน เท้าจะขาดรองเท้าที่ซัพพอร์ตตามปกติ “เท้าบางประเภทไม่สามารถรับมือกับการเดินเท้าเปล่าหรือรองเท้าที่บอบบางได้ดี”
เธอกล่าวว่าหมอซึ่งแก้โรคเท้ายังเห็นการเพิ่มขึ้นในบริเวณส่วนโค้งที่มีอาการปวด ข้อเท้า และจุดอ่อนที่ด้านหลังของข้อเท้า เธอสันนิษฐานว่าอาการบาดเจ็บจำนวนมากเป็นผลมาจาก “การเปลี่ยนแปลงประเภทกิจกรรมหรือการทำกิจกรรมใหม่ ๆ เช่น การวิ่ง” หากคุณมีอาการปวดที่เท้าเป็นเวลานานกว่าสองสัปดาห์โดยไม่มีอาการดีขึ้น เธอแนะนำว่า คุณควรขอรับการประเมิน การวินิจฉัย และการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญ”
การลดน้ำหนักและการออกกำลังกาย
ผลสำรวจของแอปเรื่องอาหารและการออกกำลังกายโดยรวม เปลี่ยนแปลงเล็กน้อยในด้านน้ำหนักและสมรรถภาพตามแต่ละประเทศ แต่เบื้องหลังค่าเฉลี่ยเหล่านี้ เขากล่าวว่า “หลายคนเปลี่ยนพฤติกรรม พวกเขามีสุขภาพดีขึ้นหรือมีสุขภาพดีน้อยลง แต่โดยเฉลี่ยแล้วพวกเขาก็สมดุล” ข้อมูลนี้ได้รับการตีพิมพ์ในปีนี้ในวารสาร Nature Food
ในขณะที่การสำรวจพบว่าโดยรวม น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นเฉลี่ยเพียง 0.8 กก. (1 ปอนด์ 12 ออนซ์) ผลการศึกษาของ NHS ในปีนี้พบว่ามีผู้ที่ขอความช่วยเหลือเกี่ยวกับการลดน้ำหนักมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 2.3 กก. เมื่อเทียบกับช่วง 3 ปีที่ผ่านมา
การสำรวจของ Zoe แสดงให้เห็นว่าในขณะที่ผู้คนมากกว่าหนึ่งในสี่ออกกำลังกายน้อยลงในช่วงการแพร่ระบาด แต่สัดส่วนที่มากขึ้นเล็กน้อยก็มีความกระตือรือร้นมากขึ้น และเมื่อพูดถึงเรื่องการควบคุมอาหาร ประมาณหนึ่งในสามของผู้คนเริ่มทำอาหาร ค้นพบและกินมากขึ้น ในขณะที่อีกสามส่วนทำสิ่งที่ตรงกันข้ามและสุดท้ายไม่ได้เปลี่ยนแปลงอะไร”
ที่มา : https://www.theguardian.com/society/2021/dec/02/the-pandemic-body-how-the-covid-era-changed-us-from-hair-loss-to-weight-gain?utm_source=pocket&utm_medium=email&utm_campaign=pockethits