อายุไม่น้อย ร้อยล้านก็ไม่มี : ใช้ชีวิตให้มี ‘ความสุข’ ยังไง ในโลกที่ใครก็ประสบความสำเร็จซะหมด

พอเราพูดคำว่า ‘ความสำเร็จ’ ในหัวเราเริ่มกระบวนการ ‘เปรียบเทียบ’ ทันที

เห็นคนอื่นร่ำรวย กระแสสังคมที่ทำให้เราเริ่มวิ่งตามหาชื่อเสียง จำนวนผู้ติดตาม ตำแหน่งหน้าที่การงาน และแน่นอนรายได้ที่มากขึ้น เผื่อว่าวันหนึ่ง…เราจะ ‘อายุน้อยร้อยล้าน’ กับเขาบ้าง

น่าเสียดายนิดหนึ่งตรงที่เมื่อทุกครั้งที่เราออกวิ่งตามคนอื่น เรามักหลงลืมตัวเองไว้ข้างหลังเสมอ บางทีเราเริ่มทำธุรกิจหรืออะไรก็ตามเพราะความฝันอันแรงกล้า อยากสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นในสังคม อยากทำงานกับคนที่เห็นคุณค่าของสิ่งที่คุณทำ เริ่มทำจากความรักความชอบ หลงใหลในงานนั้น ๆ

บางทีเราเริ่มต้นได้ดี เรียนรู้ และ พัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ

แต่พอถึงจุดหนึ่งที่ผลลัพธ์อาจจะเริ่มไม่ได้เป็นอย่างหวัง มันเริ่มท้อ คนเริ่มไม่สนใจ ทำอะไรก็เริ่มติด ๆ ขัด ๆ เวลานี้แหละที่เราจะเริ่มหลงทาง แทนที่จะพยายามทำให้ดีขึ้น แต่เรากลับเริ่มสนใจ ‘คนอื่น’ มากกว่า เริ่มเปรียบเทียบแล้วว่า เอะ…แล้วทำไมคนอื่นทำได้นะ ทำไมมีคนตามเป็นแสนเป็นล้าน ทำไมเขาถึงมีบ้านหลังใหญ่ รถยนต์ป้ายแดง ทำไม…

สิ่งที่ต้องเข้าใจคือสถานการณ์ของทุกคนไม่เหมือนกัน ชีวิตของแต่ละคนไม่เหมือนกัน มีคนเคยพูดกับผมเอาไว้ว่าชีวิตก็เหมือนการขับรถ แต่ทุกคนมีเลนของตัวเอง โฟกัสที่เลนของตัวเองคือเคล็ดลับของความสำเร็จ

อาชีพ สายงาน ครอบครัว เพื่อน สังคม สภาพจิตใจ ฯลฯ ทุกอย่างล้วนไม่มีใครเหมือนใคร แม้แต่พวกทักษะอื่น ๆ อย่างความสามารถ การแบกรับความเครียด ภาวะการเงินทางบ้าน ทรัพยากรทางสังคม การศึกษา ทุกอย่างล้วนแล้วแต่มีผลทั้งสิ้น

เราลืมสิ่งเหล่านี้ พอทุกอย่างเริ่มไม่เป็นอย่างที่คาดหวัง ก็เริ่มเปรียบเทียบ พอเปรียบเทียบ ‘ความสุข’ ก็หายไป เพราะรู้สึกตัวเองไม่มีค่าและไม่ได้เรื่อง

แต่นั่นไม่จริงเลย ความล้มเหลว…ไม่ได้หมายความคุณไม่ประสบความสำเร็จ

มีเพื่อนผมคนหนึ่งสมัยเรียนอยู่มหาวิทยาลัย พ่อแม่และญาติของเขาอยู่ในสายอาชีพเกี่ยวกับแพทย์ทั้งสิ้น ส่วนเขาเองก็กำลังเรียนแพทย์อยู่ แม้หลายต่อหลายครั้งเขาก็บอกว่าเหนื่อย เครียด และไม่มีความสุขเลย ผมเคยคุยกันเล่น ๆ ครั้งหนึ่งว่า “เคยอยากทำอย่างอื่นที่ไม่ใช่แพทย์ไหม?” เขาตอบขำ ๆ ว่า “ในครอบครัวกูมีอยู่แค่สองอย่าง เป็นหมอ หรือ ล้มเหลว ไม่มีตรงกลาง”

ตอนนั้นเราก็หัวเราะกัน แต่ผมคิดว่าเขาไม่น่าจะพูดเล่น

แต่ ‘ความสำเร็จ’ เป็นอย่างนี้จริง ๆ เหรอ? ผมกลับคิดว่าไม่ใช่ ในหนังสือ The Dip ของ Seth Godin บอกว่าตอนนี้ตลาดเปิดกว้างมาก มีความเป็นไปได้มากมาย ความสำเร็จจึงไม่ควรเป็นแค่ขาวกับดำ แต่เราสามารถประสบความสำเร็จในตลาดที่เราเลือกได้ ไม่จำเป็นต้องเหมือนคนอื่น

เอาง่าย ๆ อาชีพนักเขียน ความสำเร็จไม่ได้หมายความว่าหนังสือต้องขึ้นเป็น New York Times Best Sellers เท่านั้น หรือต้องขายหนังสือได้เป็นล้าน ๆ เล่ม นักเขียนหลายคนที่ผมรู้จักก็มีอาชีพความเป็นอยู่ที่พอดี เขียน e-books ขายก็ได้เงินเป็นกอบเป็นกำ สำหรับผมแล้วเขาก็ประสบความสำเร็จในแบบของตัวเอง

เราเป็นคนกำหนดเองว่า ‘ความสำเร็จ’ ของเราคืออะไร เราต้องดึงเอาความสุขตรงนี้ของเรากลับมาให้ได้ บางทีอาจจะไม่จำเป็นต้องวัดก็ได้นะ หลายคนที่ผมรู้จักเขาไม่เคยวัดเลยว่าตัวเองสำเร็จไหม เขาก็มีความสุขดี ทำไมจะไม่ได้หล่ะ? จำเป็นเหรอที่ต้องวัดว่าตัวเองสำเร็จรึเปล่า? เราวัดเพราะอะไร?

เมื่อก่อนผมคิดว่าถ้าได้เป็นอายุน้อยร้อยล้านเหมือนคนอื่นก็คงมีความสุข พยายามวิ่งหาสิ่งเหล่านั้น ทำธุรกิจมากมายเพราะหวังว่าวันหนึ่งมันจะกลายเป็นความสำเร็จ “เหมือนอย่างคนอื่นเขา” และนั่นแหละคือความผิดพลาดครั้งใหญ่ เพราะยังไงเราก็ไม่มีทางชนะในการแข่งขันครั้งนี้ ยังไงก็จะมีคนที่มีเยอะกว่า รวยกว่า ดังกว่า สุดยอดกว่า ตราบใดที่การเปรียบเทียบในหัวของเราไม่จบสิ้น

วิธีวัดผลที่ดีที่สุดคือวัดกับตัวเองเมื่อวาน วันนี้เราเก่งขึ้นไหม? วันนี้เราควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้นไหม? วันนี้เราทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้นไหม?

ผมเชื่อว่าทุกคนไม่ว่าใครก็ตามแน่นอนอยากจะเก่งขึ้น ทำธุรกิจได้ดีขึ้น มีความสุขมากขึ้น แต่การเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นนั้นไม่ได้ทำอะไรให้ดีขึ้นเลย Mark Twain นักเขียนชื่อดังเคยกล่าวเอาไว้ว่า

และมันก็เป็นอย่างนั้นจริง ๆ เตือนตัวเองไว้ว่า ตราบใดที่เราพัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ เรียนรู้มากขึ้นเรื่อย ๆ เราอยู่บนเลนของตัวเองแล้ว ไม่จำเป็นต้องไปสนเลนข้าง ๆ เพราะเขา…ก็ไม่ได้สนใจเลนของเราเช่นกัน