Chika Okoro เป็นนักศึกษาด้านบริหารธุรกิจที่มหาวิทยาลัย Stanford ด้วยความหลงใหลในเชื้อชาติและความเท่าเทียมทางเพศ เธอต้องการที่จะปลุกจิตสำนึกเกี่ยวกับปัญหามากมายที่ผู้หญิงผิวสีเผชิญอยู่ทั่วโลก เธอมีโอกาสได้ขึ้นพูดบนเวที TED ในหัวข้อ “กรอบของความสวยที่ถูกจำกัดด้วยมุมมองต่อสีผิว”
เธอเล่าว่าครั้งหนึ่งเธอมีโอกาสได้ดูเกณฑ์การคัดเลือกนักแสดง (Casting Call) แม้จะไม่ได้ไปออดิชั่นจริงๆ แต่สงสัยว่าถ้าเธอจะออดิชั่น เธอควรจะได้รับบทอะไร?
หมวดหมู่บนสุด **The A Girls แคสติ้งบรรยายไว้ว่า “กลุ่มนี้ต้องเป็นสาวฮ๊อต เหล่านางแบบ ต้องมีผมจริง ไม่มีอะไรเพิ่มเติม” โอโคโร บอกว่าเธอต่อผมแบบบราซิลเลี่ยนไว้ประมาณ 20 นิ้ว บทนี้จึงไม่เหมาะกับเธอ **
ไม่เป็นไร หมวดหมู่ถัดไป The B Girls : “กลุ่มนี้ต้องเป็นผู้หญิงดูดี มีผมยาวเป็นธรรมชาติ ต้องมีผิวสีอ่อน (Light skin) Beyoncé เป็นตัวอย่างที่เหมาะ” Light skin? ก็ยังไม่ใช่
The C Girls หล่ะ? “กลุ่มสาวแอฟริกันอเมริกัน สามารถต่อผมได้ และต้องมีโทนสีผิวปานกลางถึงสว่าง (medium to light skin toned)” ก็ยังไม่ใช่อีก
The D Girls ซึ่งเป็นหมวดสุดท้าย “กลุ่มนี้ให้เป็นสาวแอฟริกัน-อเมริกัน ฐานะยากจน รูปร่างไม่ค่อยดี ต้องมีสีผิวเข้มขึ้น”
โอโคโร คือ D Girl ตอนที่อ่านสิ่งนี้ครั้งแรกเธอรู้สึกเหมือนโดนแทงข้างหลัง เพราะไม่ว่าจะปีไหนก็ตาม มันจะมีหนังไม่กี่เรื่องที่มีพื้นที่ให้กับนักแสดงหรือนางแบบผิวสี เพราะสีผิวทำให้กลุ่มหญิงสาวเหล่านี้มีโอกาสเพียงเล็กน้อยที่จะปรากฎบนจอให้ผู้คนเห็น และจะได้เราแค่ในภาพลักษณ์ที่ว่าเราดุดัน สวย และน่าปรารถนา (fierce, beautiful and desirable)
สิ่งที่เกิดขึ้นทำให้โอโคโร รู้สึกว่า “เราได้รับอนุญาตให้สวยรึเปล่า?” ทำไมเธอถึงรู้สึกว่าถูกกีดกันเพียงเพราะคนที่ส่วนใหญ่ชอบเป็นแบบ “ผิวสีอ่อน ตาสีอ่อน ผมยาวไม่ต่อผม”
ในโลกของเรา ปรากฏการณ์แบบนี้เกิดขึ้นบ่อยจนเกินไป สิ่งที่น่ากลัวและละเอียดอ่อนพอๆ กับการเหยียดเชื้อชาติ ก็คือ “Colorism” การเลือกปฏิบัติต่อผู้ที่มีโทนผิวสีเข้ม ซึ่งปกติแล้วจะอยู่ในกลุ่มบุคคลภายในกลุ่มเชื้อชาติหรือชาติพันธุ์เดียวกัน พูดอีกอย่างหนึ่งคือ Colorism นั้นจะดูที่สีผิวเพียงอย่างเดียว อาจจะเชื้อชาติเดียวกันก็ได้ และคนที่มีสีผิวอ่อนกว่ามักจะได้รับการปฏิบัติที่ดีกว่าเสมอ
เรื่องราวของ colorism ในสหรัฐอเมริกา เริ่มต้นด้วยการเป็นทาส ในอดีตมีการข่มขืนทาสชาวแอฟริกันจำนวนมากโดยนายทาสชายผิวขาว ซึ่งทำให้เกิดกลุ่มลูกทาสเชื้อชาติผสม ทาสเชื้อชาติผสมเหล่านี้มีความเกี่ยวข้องกับนายทาส และมีคุณสมบัติ Anglo มากกว่า และได้รับการรักษาพิเศษและได้รับอนุญาตให้ทำงานภายในบ้าน ทำงานที่ออกแรงน้อยลง เมื่อเทียบกับทาสผิวคล้ำที่ต้องทำงานในทุ่งนา
แม้หลังจากการเลิกทาสแล้ว คนผิวขาวก็ยังให้ความสำคัญกับคนผิวสีที่มีคุณสมบัติแบบ Anglo มากกว่า ทำให้พวกเขาเข้าถึงงาน ที่อยู่อาศัย และการศึกษาได้ดีขึ้น แม้ว่าสิ่งนี้จะเกิดขึ้นในชุมชนคนผิวดำ คนผิวดำก็ใช้โทนสีผิวและใบหน้าเพื่อแยกแยะซึ่งกันและกัน พวกเขาจะอนุญาตให้คนผิวดำที่สามารถแสดงคุณสมบัติประเภท Anglo เข้าชมรม โดยการทดสอบที่รู้จักกันดีอย่างหนึ่งคือการทดสอบ “ถุงกระดาษสีน้ำตาล”
ถ้าคุณมีสีผิวที่สว่างกว่าถุงกระดาษสีน้ำตาล คุณก็อยู่ในนั้น! แต่ถ้าคุณเข้มกว่าถุงกระดาษสีน้ำตาล แสดงว่าคุณต้องออกไปแล้ว การทดสอบที่รู้จักกันดีอีกอย่างหนึ่งคือการทดสอบด้วยดินสอ โดยพวกเขาจะเอาดินสอมารวบผมเพื่อให้แน่ใจว่าตรงพอที่ดินสอจะได้ไม่ติดกับผม
การทดสอบสุดท้ายเรียกว่าการทดสอบเงา โดยพวกเขาจะหยิบไฟฉายส่องไปที่โปรไฟล์ของคุณและดูเงาที่โปรไฟล์ของคุณสร้างขึ้นกับผนัง และถ้ามันตรงกับโปรไฟล์ของคนผิวขาว คุณก็ไม่เป็นไร
อย่างไรก็ตามแม้ว่าตอนนี้การปฏิบัติเหล่านี้จะไม่มีผลบังคับอีกต่อไปในทุกวันนี้ แต่ฉันจำได้ว่าได้รับ “คำชมเชย” ว่า “เธอสวยเหลือเกินสำหรับสาวผิวเข้ม” มันยังคงสื่อว่าความสวยนี้มันสัมพันธ์ กับผิวที่สว่างกว่าด้วยการรีทัชและถ่ายภาพผิวของดาราผิวสีก่อนจะนำไปขึ้นปกนิตยสาร
ปัจจุบันนี้ การเหยียดสีไม่ได้เกิดขึ้นแค่ในสหรัฐฯ แต่มันยังมีผลกระทบไปทั่วโลก ดังที่เห็นได้ชัดเจนจากครีมปรับสีผิวและครีมฟอกสีผิวทั่วโลก ในอินเดียและเอเชีย ธุรกิจฟอกสีผิวและการฟอกสีผิวถือเป็นธุรกิจมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ และแม้จะมีสารพิษที่เป็นอันตรายในผลิตภัณฑ์เหล่านี้ ผู้คนก็ยังเต็มใจที่จะเสี่ยงและใช้มันเพื่อบรรลุสิ่งที่พวกเขาเชื่อว่าสวยงาม
แบรนด์หนึ่งที่มีชื่อเสียงอย่าง “วาสลีน” ได้ร่วมมือกับ Facebook เพื่อสร้างแอปที่จะช่วยให้ภาพโปรไฟล์ของคุณสว่างขึ้นเพื่อโปรโมตครีมปรับสีผิวของพวกเขา ในเอเชียคุณจะพบโฆษณาที่รับประกันความสุขและความสำเร็จ หากคุณสามารถขาวขึ้นได้อีกนิด
ในปี 2010 CNN ได้ทำการศึกษาที่พวกเขาสัมภาษณ์เด็กเล็กอายุเพียง 5, 6, 7 ขวบ และขอให้พวกเขาให้คุณค่าและคุณลักษณะแก่ผู้คนตามสีผิวของพวกเขา ข้อความเหล่านี้ที่เราได้เห็นในวัยหนุ่มสาว โดยสิ่งเหล่านี้จะคงอยู่กับเรา แม้เราจะปฏิเสธและปิดกั้น บอกว่าเราแข็งแกร่ง ฉลาด ประสบความสำเร็จ สวย โอโคโรเรียนสแตนฟอร์ด และไม่ใช่ D girls อะไรพวกนี้ แต่มันจะกลายเป็นว่า
“ฉันสวย ฉันเก่ง— สำหรับสาวผิวสี”
และมันทำให้โอโคโรสงสัยในความตั้งใจของเธอ เพราะแม้ว่าเธอจะบอกว่าเธอมีส่วนขยายเหล่านี้เพื่อความสนุกสนานและเธอชอบพวกเขา แต่เสียงนั้นก็พูดว่า “ไม่!”
โอโคโร เล่าว่า “คุณได้มันมาเพราะคุณพยายามที่จะบรรลุมาตรฐานความงามที่คุณไม่เคยได้รับ” มันอยู่กับเธอเสมอ แม้ว่ามันจะเป็นแค่ข้อความธรรมดาๆ แต่เสียงนั้นในหัวของเธอก็ยังคงบอกว่าเธอควรจะอายหรือละอายใจเมื่อเลื่อนไปจนสุดทางจนถึงอิโมจิสุดท้ายที่มืดมิดที่สุด
ความชอบด้านความงามที่เรามีเหล่านี้ไม่ใช่สิ่งที่เราเกิดมาพร้อมมัน แต่มันเกิดมาจากการเรียนรู้
ในบรรดาพวกเรามีทั้งซีอีโอและผู้ก่อตั้งร่วม ผู้อำนวยการฝ่ายการตลาด พวกคุณทุกคนเป็นผู้ตัดสินสิ่งที่สังคมมองว่าสวยงามด้วยการตัดสินใจว่าจะเลือกใครให้ลงโฆษณาหรือเลือกใครเป็นหน้าตาของแบรนด์คุณ ดังนั้นคุณจึงมีโอกาสที่จะตัดสินใจเลือกทางที่แปลกใหม่ และพวกเราที่บริโภคข้อความเหล่านี้ เราก็มีบทบาทของเราเช่นกัน
เพราะก้าวแรกของการเปลี่ยนแปลงคือ “ความตระหนัก” และตอนนี้ทุกคนในห้องนี้ก็ตระหนักขึ้นอีกนิดและจะเห็นโลกแตกต่างออกไปเล็กน้อย และคุณไม่จำเป็นต้องอดทนยอมรับสิ่งที่สังคมบอกเราให้คิดว่ามันสวยงาม เราสามารถตั้งคำถามได้ และเราสามารถท้าทายสภาพที่เป็นอยู่ได้
เพราะเมื่อเราทำได้ เราก็จะเข้าใกล้การขยายมาตรฐานความงามเข้าไปอีกก้าวหนึ่งและสร้างสังคมที่โลกเห็นว่า D Girls ก็สวยเหมือนกัน **
